ადრეული ქორწინება კვლავ საფრთხეს უქმნის საქართველოში გოგონების სიცოცხლესა და მომავალს
პროექტ „RISE Georgia: უთანასწორობის შემცირება და კრიზისში მყოფი ქალების (გადარჩენილები, იძულებით გადაადგილებული პირები და მიგრანტები) გაძლიერების მხარდაჭერა“-ს ფარგლებში, რომელსაც ახორციელებს „ქართული სამარიტელთა კავშირი“ (SSK), მიმდინარეობს სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ინიციატივა დასავლეთ საქართველოში გენდერული და ოჯახში ძალადობის პრევენციისა და მასზე რეაგირების მიზნით.
თემების რეალურ საჭიროებებზე დაფუძნებული პროექტი ფოკუსირებულია დამხმარე სერვისებზე ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესებაზე, ცნობიერების ამაღლებასა და ადგილობრივი სისტემების გაძლიერებაზე დაუცველი ქალებისა და გოგონების დასაცავად და გასაძლიერებლად.
მიუხედავად ამისა, გამოწვევები კვლავ არსებობს. ადრეული და იძულებითი ქორწინება ზოგიერთ რეგიონში კვლავ მკაცრ რეალობად რჩება - პრაქტიკა, რომელიც გოგონებს ბავშვობის, განათლებისა და ძირითადი უფლებების ართმევს. ეს არის ინგას ისტორია - გადარჩენის, მდგრადობისა და ქალთა ღირსებისთვის მიმდინარე ბრძოლის ისტორია.
45 წლის ინგა ადრეული ქორწინების, დაკარგული ბავშვობისა და საკუთარი ხმის პოვნის ისტორიას გვიზიარებს
„ჯერ 16 წლისაც არ ვიყავი. მეცხრე კლასში ვიყავი, როდესაც ჩემმა ოჯახმა გადაწყვიტა, რომ ჩემი გათხოვების დრო იყო. ხულოში ოჯახის გადაწყვეტილებების გასაჩივრება იშვიათია - მაგრამ მე ეს გავაკეთე. ვუთხარი:
„თუ სწავლის გაგრძელების უფლებას მომცემენ, დავთანხმდები გათხოვებას. თუ არა - არ დავთანხმდები“.
საბოლოოდ, ორივე ოჯახი დათანხმდა, რომ შემეძლო განათლების გაგრძელება. ერთი კვირის შემდეგ სკოლაში დავბრუნდი. მაინც, კითხვა მიტრიალებდა თავში: რატომ არ შემეძლო სხვებსავით ბავშვობა მქონოდა? რატომ არ შემეძლო 25 წლამდე მშობლებთან მშვიდობიანად ცხოვრება, განათლებასა და კარიერაზე ფოკუსირება, როგორც გოგონები ე.წ. „ნორმალური“ ოჯახებიდან?“
„16 წლის ასაკში მთელი ოჯახის ტვირთი მეკისრა“
ქორწილის შემდეგ ოზურგეთში 13 კაციან ოჯახში გამგზავნეს საცხოვრებლად. 16 წლის გოგონა ყველაფერზე ვიყავი პასუხისმგებელი - სახლის საქმეებზე, ბავშვზე ზრუნვაზე. ჩემს რძალს ოთხი შვილი ჰყავდა და ყველა უყოყმანოდ მე მომცა. ბავშვებს ვამზადებდი, ვალაგებდი, ვბანდი და მის ნაცვლად მშობელთა და მასწავლებელთა შეხვედრებსაც კი ვესწრებოდი. მთელი ტვირთი ჩემზე დაეცა. ჩემი მშობლებიც კი არ აღიარებდნენ, რამდენად ბევრს ვმუშაობდი. 46 კილოგრამამდე დავიკელი - მაგრამ მაინც მეუბნებოდნენ:
„მაშინაც კი, თუ მოკვდები - დარჩი“.
დღეს ჩემი ქმარი აღარ არის ჩემს ცხოვრებაში, მაგრამ შვილები მყავს. 16 წლის ასაკში ჩემი ქორწინება რომც დაინგრეოდა, მაინც გადავრჩებოდი. ისევ წამოვდგებოდი.
„სულიერი მარტოობა ყველაზე რთულია“
დღეს მარტო ვარ - სულიერად. და ეს ყველაზე მძიმე ტვირთია.
მე არ ვარ ისეთი ქალი, რომელიც ქალაქში გადავა და თავიდან დაიწყებს. მთებს ვერ ვტოვებ. ადამიანებთან ურთიერთობა ჩემი პროფესიაცაა და ცხოვრების წესიც. დღისით მათგან ვიღებ ძალას, მაგრამ ღამით ისევ მარტო ვარ.
მიუხედავად ამისა, მე ძლიერი ვარ. როდესაც ჩემი ქმარი წავიდა, მე დამოუკიდებლად მოვაწყვე ორივე შვილის ქორწილი. ჩემი სახლი დაიწვა. ბებია გარდაიცვალა. მაგრამ მე ფერფლიდან აღვდექი და გავაგრძელე.
„ერთ სიტყვას შეუძლია ქალის ცხოვრების შეცვლა“
თქვენი საზოგადოებრივი შეხვედრების შემდეგ ხშირად ვფიქრობ: ნეტავ მეტ ქალს შეეძლოს ასეთი ისტორიების მოსმენა. იქნებ ერთი სიტყვაც კი დარჩეს მათში. ასე დაიწყო ჩემთვის - მე მივბაძავდი ძლიერ ქალებს, რომლებსაც ფილმებში ან რეალურ ცხოვრებაში ვხედავდი... და ხელახლა ავაშენე საკუთარი თავი. არ მინდოდა ისეთი ქალი დავრჩენილიყავი, როგორიც ოდესღაც ვიყავი.
„რას ვეტყოდი ჩემს 16 წლის მეს?“
მე ვეუბნებოდი:
რატომ დათმე თავი? რატომ გააკეთე ის, რაც არ გინდოდა? ვისთვის?
იმისთვის, რომ არ გამეწბილებინა შენი მშობლები? შენი ქმრისთვის?
და ბოლოს, მარტო დარჩი. არავინ დაგიდგა გვერდით, როცა ყველაზე მეტად გჭირდებოდა.
„მე აღარ ვარ ტვირთი - მე ვარ ქალი, დედა, ადამიანი“
მახსოვს, როდესაც დავიბადე, ბებია-ბაბუა იმედგაცრუებულები იყვნენ, რომ გოგო ვიყავი. დედის მხრიდან ბებიამ გამზარდა, ალბათ იმიტომ, რომ დედაჩემს თამბაქოს ყანებში უწევდა მუშაობა, ძროხებზე ზრუნვა და მე ხელს ვუშლიდი. ზედმეტი ვიყავი, რადგან გოგო ვიყავი.
მაგრამ დღეს სამი შვილი მყავს და ვიცი: ქალიშვილი ყველაფერია. ჩემი ქონება თანაბრად გაიყოფა ჩემს ყველა შვილს შორის, მაგრამ მარიამი - ჩემი ერთადერთი ქალიშვილი - მიიღებს ჩემს უღრმეს სითბოს და ძალას. არასდროს მივცემ უფლებას ვინმეს ცუდად მოეპყროს მას. არ აქვს მნიშვნელობა, გათხოვდება თუ არა. სახლში დაბრუნება სირცხვილი არ არის. თუ ის იტანჯება, უნდა წავიდეს. ქალები იმსახურებენ არჩევანს. ისინი იმსახურებენ ხმის მიცემას.
და თუ ჩემი ერთი სიტყვა დაეხმარება თუნდაც ერთ ქალს, ეს უკვე გამარჯვებაა.
